Khi cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2024 kết thúc, việc tái đắc cử của cựu Tổng thống Donald Trump chắc chắn sẽ có tác động sâu sắc đến Hoa Kỳ và thậm chí cả ngành năng lượng toàn cầu. Đặc biệt trong lĩnh vực quang điện và năng lượng tái tạo khác việc Trump “trở lại cung điện” có thể gây ra một loạt phản ứng dây chuyền.
Nhìn lại các chính sách trước đây của tổng thống Trump
Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump, thái độ của ông đối với năng lượng tái tạo cực kỳ rõ ràng: ông có xu hướng ủng hộ nhiên liệu hóa thạch truyền thống và có thái độ bảo thủ đối với năng lượng tái tạo.
Chính quyền Trump đã đề xuất nới lỏng các hạn chế về môi trường đối với các nguồn năng lượng truyền thống và nhiều lần bày tỏ sự ủng hộ đối với than, dầu và các ngành công nghiệp khác.
Đặc biệt trong lĩnh vực quang điện – năng lượng mặt trời, chính quyền Trump đã áp thuế cao đối với các sản phẩm quang điện của Trung Quốc. Động thái này không chỉ ảnh hưởng đến việc xuất khẩu các sản phẩm quang điện của Trung Quốc mà còn gây ra biến động trên thị trường quang điện toàn cầu.
Bây giờ Trump trở lại Nhà Trắng, những điều chỉnh chính sách của ông trong lĩnh vực năng lượng tái tạo có thể sẽ rõ ràng hơn.
Một mặt, Trump có thể tiếp tục thực hiện chính sách năng lượng “Nước Mỹ trên hết”, tăng cường hỗ trợ cho các nguồn năng lượng truyền thống, đồng thời nới lỏng trợ cấp và hạn chế bảo vệ môi trường đối với các nguồn năng lượng mới.
Mặt khác, thái độ của Trump đối với các nguồn năng lượng tái tạo như quang điện cũng có thể có những thay đổi tinh tế. Trong chiến dịch tranh cử, Trump bày tỏ mong muốn thúc đẩy đa dạng hóa năng lượng.
Dù điều này được hiểu nhiều hơn là ủng hộ các nguồn năng lượng truyền thống nhưng điều đó không có nghĩa là ông sẽ hoàn toàn bỏ qua tầm quan trọng của các nguồn năng lượng tái tạo.
Đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu năng lượng xanh toàn cầu ngày càng tăng, chính quyền Trump có thể điều chỉnh chính sách ở một mức độ nhất định để thích ứng với những thay đổi của thị trường.
Tuy nhiên, cho dù Trump có điều chỉnh chính sách năng lượng của mình như thế nào thì cũng không thể bỏ qua tác động của ông đối với ngành quang điện toàn cầu. Đặc biệt đối với các công ty quang điện Trung Quốc và Việt Nam, những điều chỉnh chính sách của chính quyền Trump có thể mang đến hàng loạt thách thức.
Một mặt, việc tăng cường các rào cản thuế quan có thể hạn chế hơn nữa việc nhập khẩu các sản phẩm quang điện của Trung Quốc và Việt Nam vào thị trường Mỹ; mặt khác, việc chính quyền Trump cắt giảm trợ cấp năng lượng tái tạo cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của các công ty quang điện Trung Quốc tại Hoa Kỳ; .
Nhưng đồng thời, khi nhu cầu toàn cầu về năng lượng xanh tiếp tục tăng, các công ty quang điện Trung Quốc dự kiến sẽ củng cố hơn nữa vị thế của mình trên thị trường toàn cầu thông qua đổi mới công nghệ và giảm chi phí.
Sự dịch chuyển của nhiều công ty điện mặt trời sang những nước chưa bị đánh thuế
Do lo ngại chịu ảnh hưởng từ thuế quan sơ bộ đối với hàng nhập khẩu các sản phẩm năng lượng mặt trời từ Việt Nam và các nước Đông Nam Á, nhiều công ty điện mặt trời Trung Quốc đổ xô mở rộng sản xuất sang Indonesia và Lào.
Tại Indonesia và Lào lân cận, một loạt các nhà máy điện mặt trời mới do Trung Quốc sở hữu đang mọc lên, nằm ngoài phạm vi bảo vệ thương mại của Washington. Theo báo cáo của Reuters, công suất dự kiến của họ đủ để cung cấp khoảng một nửa số tấm pin được lắp đặt tại Mỹ vào năm ngoái.
Các công ty năng lượng mặt trời của Trung Quốc đã nhiều lần thu hẹp sản lượng tại các trung tâm sản xuất hiện có trong khi xây dựng các nhà máy mới ở các quốc gia khác. Điều này cho phép họ tránh được thuế quan và thống trị thị trường Mỹ và toàn cầu bất chấp các đợt thuế quan liên tiếp của xứ cờ hoa trong hơn một thập kỷ.
Các công ty năng lượng mặt trời Trung Quốc đang đổ xô đến Indonesia do động lực từ thuế quan đối với Việt Nam, theo quan chức Bộ Công nghiệp Indonesia Beny Adi Purwanto, người đã lấy Thornova Solar làm ví dụ. Thông báo trên trang web của mình, Thornova cho biết nhà máy tại Indonesia của họ có công suất hàng năm là 2,5 GW mô-đun năng lượng mặt trời và 2,5 GW tế bào năng lượng mặt trời cho thị trường Bắc Mỹ.
Theo một quản lý tại công ty năng lượng mặt trời của Mỹ, các công ty Trung Quốc tại Indonesia cho biết rằng họ đang “ngập” trong các đơn đặt hàng lớn từ các công ty nổi tiếng của Trung Quốc đang tìm cách xuất khẩu sang Hoa Kỳ, thì sự chuyển dịch sang sản xuất tại Indonesia diễn ra nhanh chóng và mạnh mẽ.
Thuế quan là chủ đề chính trong cuộc bầu cử, với cựu Tổng thống Cộng hòa Donald Trump đề xuất đánh thuế đối với tất cả hàng nhập khẩu để kích thích sản xuất của đất nước, bao gồm mức thuế 60% đối với bất kỳ hàng hóa nào từ Trung Quốc.
“Trong tương lai, công chúng nên yêu cầu thực thi thuế quan chặt chẽ hơn nhiều, đặc biệt là xung quanh việc (Trung Quốc) sử dụng các nước thứ ba để vi phạm luật thương mại của Mỹ”, Dân biểu Cộng hòa John Moolenaar, Chủ tịch Ủy ban Chọn lọc Hạ viện về Trung Quốc, nói với Reuters.
